Τρίτη, 00:01 - 11/05/2021

  Tweet

Στις πρώτες φάσεις της πανδημίας, οι λαϊκιστές ηγέτες, με πρώτον τον Αμερικανό πρώην σήμερα πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, νόμισαν ότι θα μπορούσαν να "παίξουν" με την "γριππούλα"... Η απέχθεια τους προς τη γνώση και την κριτική σκέψη αλλά και για τους ανθρώπους που προσπαθούν να καταλάβουν, τους υπαγόρευε να χλευάζουν και να ξορκίζουν τις περίφημες "ελίτ". Άραγε πώς θα μπορούσε λόγου χάρη ο πολύς Ντόναλντ Τραμπ να κουβεντιάσει μ’ έναν επιδημιολόγο; Ήταν δυνατόν ο άνθρωπος που έβριζε τις ελίτ να ακούσει επιστημονικές απόψεις και εκδοχές για τη "γριππούλα";

Δεν ήταν μόνος του όμως.

Άλλοι εθνικιστές και λαϊκιστές είχαν εξίσου θλιβερές επιδόσεις. Ο Narendra Modi, πρωθυπουργός της Ινδίας, επιθυμούσε να φανεί σκληρός και αποφασιστικός, αλλά δεν μπόρεσε να σκεφτεί τις συνέπειες της επιβολής ενός από τα πιο αυστηρά lockdown στον κόσμο σε μια χώρα με υπερπληθυσμό και με πολλούς φτωχούς. Ετσι, όταν κάποια εκατομμύρια εσωτερικοί μετανάστες από την επαρχία έχασαν τη δουλειά τους στις πόλεις και επέστρεψαν μαζικά στην ύπαιθρο, μετατρέποντας τους σταθμούς λεωφορείων, στους οποίους επικρατούσε συνωστισμός, σε εστίες υπερμετάδοσης της Covid-19 ο δολοφονικός ιός διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ινδία.

Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Jair Bolsonaro, αγνόησε την Covid-19 χαρακτηρίζοντάς την ως «απλό συνάχι», ενώ πλάσαρε ψευτοφάρμακα. Και ο πρόεδρος της Τανζανίας John Magufuli δήλωσε ότι η χώρα του είναι απαλλαγμένη από την Covid, χάρη στη θεϊκή παρέμβαση - ακόμη και όταν τα πτώματα στοιβάζονταν κρυφά σε νεκροταφεία τη νύχτα.

Όταν η κατάσταση άρχισε να ξεφεύγει, ως είθισται, οι λαϊκιστές ηγέτες άρχισαν να βρίσκουν "σκοτεινούς υπεύθυνους" και διεθνείς συνωμοσίες. Ο Τραμπ βρήκε τους Κινέζους και την "ελίτ", ο Ινδός τους μουσουλμάνους, ενώ ο Μπολσονάρο άρχισε να μοιράζει λεφτά και να κλείνει μέσα μαζικής επικοινωνίας. Σε χώρες όπως η Ελλάδα, κάποιοι γελωτοποιοί της δημοσιογραφίας και της πολιτικής άρχισαν να ξορκίζουν τον Μπιλ Γκαίητς και να ειρωνεύονται τα εμβόλια και τη σημασία τους. Στη δε Αμερική, ο λαϊκισμός συνέχισε να ρίχνει λάσπη στις "ελίτ" και γενικά στην ιατρική και τη φαρμακολογία.

Ως φαίνεται όμως, αυτή η παγκοσμιοποίηση της γελοιότητας δεν είχε τις επιπτώσεις και τα αποτελέσματα που σχεδίαζαν οι εμπνευστές της. Από διεθνείς έρευνες κοινής γνώμης προκύπτει ότι η εκμετάλλευση του φόβου και της αμάθειας έχει πλέον κάποια όρια. Στις ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ έχασε τη μάχη για την επανεκλογή του. Στην Ιταλία τα ηνία της χώρα ανέλαβε ο Μάριο Ντράγκι, ένας σοβαρός εκπρόσωπος της παγκόσμιας ελίτ. Ακόμα και στις πιο καθυστερημένες χώρες, γίνεται πλέον αντιληπτό ότι οι πανδημίες δεν αντιμετωπίζονται με φυλάρχους, τσαρλατάνους και λοιπούς συνωμοσιολόγους. Οι τελευταίοι, έχουν ρίξει στο Διαδίκτυο τέτοιες ποσότητες βλακείας, μίσους και γελοιότητας ώστε προκαλούν πλέον πνευματική ανοσία της αγέλης.

Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, το κίνημα WoKe παίρνει τέτοιες διαστάσεις φαιδρότητας και παραλογισμού ώστε πολλοί πλέον αναρωτιούνται σε ποιο βαθμό είναι και οι ίδιοι «καραγκιόζηδες».

Παρ’ όλα αυτά, οι τσαρλατάνοι έχουν μια τεράστια ευκαιρία συσκότισης της πραγματικότητας μπροστά τους και αυτή έγκειται στην μετά την πανδημία περίοδο. Για πολλές χώρες, η μετά την πανδημία περίοδος θα είναι εξαιρετικά δύσκολη από πολλές πλευρές. Θα επιφέρει αλλαγές σε συμπεριφορές και συνήθειες. Παράλληλα όμως θα μετασχηματίσει τη φύση της εργασίας και άρα τη σχέση της με την παραγωγή πλούτου. Από την πλευρά τους οι κυβερνήσεις θα βρεθούν αντιμέτωπες με βουνά από χρέη και με αλλαγές στις αποταμιευτικές συνήθειες. Με αυξημένα ποσοστά διαρθρωτικής ανεργίας οι κυβερνήσεις θα έχουν απέναντί τους έναν κόσμο που θα διακατέχεται από αβεβαιότητα και φόβο απέναντι στο καινούργιο. Την ίδια στιγμή, θα εντείνεται ο διεθνής ανταγωνισμός και σίγουρα θα έχει και ισχυρό γεωπολιτικό χαρακτήρα.

Από την άποψη αυτή, οι χώρες με αυταρχικά καθεστώτα, για μια περίοδο θα διαθέτουν το συγκριτικό πλεονέκτημα της έλλειψης δημοκρατίας στο εσωτερικό τους, όταν στον αναπτυγμένο κόσμο οι απαιτήσεις από το ήδη προχωρημένο κράτος δικαίου θα αυξάνονται. Αυτό σημαίνει ότι τους μήνες που έρχονται ένα νέο κύμα λαϊκισμού θα ξεσπάσει στην Ευρώπη κυρίως, με διακύβευμα του τις παροχές του κράτους δικαίου. Η εξέλιξη αυτή είναι ήδη ορατή στη Γαλλία, όπου η άκρα δεξιά της Μαρίν Λεπέν, από πλευράς αιτημάτων έχει υιοθετήσει αιτήματα της εποχής του πανίσχυρου το 1950 Κ. Κ. Γαλλίας!

Παρεμφερής είναι η κατάσταση και στο Βέλγιο, όπου το νεοσύστατο δήθεν Εργατικό Κόμμα διεκδικεί κατάργηση της εξαρτημένης εργασίας και μηνιαίο κατά κεφαλήν εισόδημα για όλους 1.600 ευρώ!... Μια μπαγκατέλα δηλαδή.

Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος – European Business Review